مسمومیت در زاهدان بار دیگر توجه رسانه‌ها و افکار عمومی را به وضعیت نگران‌کننده غذای دانشجویی جلب کرده است. این‌بار، دست‌کم ۳۵ دانشجو پس از مصرف غذای سلف دانشگاه علوم پزشکی زاهدان دچار مسمومیت شدند و موجی از اعتراضات را در فضای دانشگاه به راه انداختند.
مسمومیت در زاهدان؛ تکرار یک فاجعه خاموش در دانشگاه‌ها
مسمومیت در زاهدان تنها یک حادثه گذرا نیست، بلکه بخشی از یک روند نگران‌کننده در سطح دانشگاه‌های کشور است. طبق اظهارات معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه، غذای سلف روز سه‌شنبه نهم اردیبهشت به احتمال زیاد عامل اصلی این مسمومیت بوده است.
۳۵ دانشجو با علائم شدید به مراکز درمانی مراجعه کردند و به صورت سرپایی مداوا شدند. با این حال، آمار غیررسمی حاکی از آن است که شمار دانشجویانی که دچار علائم شدند ولی برای درمان مراجعه نکردند، بیش از این تعداد بوده است. این مسمومیت گسترده در زاهدان نشان می‌دهد که زیرساخت‌های ایمنی و نظارتی در زمینه تهیه و توزیع غذا به شدت آسیب‌پذیر است.
بازرسی‌ها و هشدارها؛ آیا نظارت کافی وجود دارد؟
پس از مسمومیت در زاهدان، دانشگاه اعلام کرد که اقدامات فوری نظارتی انجام داده، از جمله بازدید از آشپزخانه و محل پخت غذا، صدور هشدار به پیمانکار غذایی و نمونه‌برداری از مواد اولیه. اما سؤالی که مطرح می‌شود این است که چرا این نظارت‌ها پیش از وقوع حادثه انجام نمی‌شوند؟
در بسیاری از دانشگاه‌ها، گزارش‌هایی درباره وضعیت نامطلوب سلف‌سرویس‌ها، نبود رعایت بهداشت، و نگهداری نادرست مواد غذایی پیش از این ثبت شده بود. مسمومیت در زاهدان نتیجه‌ای از همین ضعف در نظارت است که به تهدیدی برای سلامت هزاران دانشجو تبدیل شده است. این رویداد باید زنگ خطری جدی برای بازبینی کامل ساختارهای نظارتی در دانشگاه‌ها باشد.
اعتراض‌های دانشجویی؛ صدای دانشجویان به کجا می‌رسد؟
اعتراض دانشجویان پس از مسمومیت در زاهدان، بسیار سریع و سازمان‌یافته شکل گرفت. دانشجویان با قراردادن ظروف غذای استفاده‌نشده در محوطه دانشگاه، به شیوه‌ای نمادین اعتراض خود را ابراز کردند.
بسیاری از آن‌ها با انتشار فیلم‌ها و تصاویر در شبکه‌های اجتماعی، خواستار پاسخ‌گویی مسئولان شدند. نماینده زاهدان در مجلس، فداحسین مالکی، در نامه‌ای به رئیس دانشگاه تأکید کرد که این اعتراض‌ها به‌حق هستند و باید مورد رسیدگی فوری قرار گیرند. او خواستار دخالت مستقیم رئیس دانشگاه و تهیه گزارش فوری درباره مسمومیت در زاهدان شد. این‌گونه اعتراض‌ها نشان‌دهنده خستگی و بی‌اعتمادی دانشجویان نسبت به سیستم‌های اداری است.
سابقه‌دار شدن سلف‌سرویس‌ها؛ وقت تغییر نرسیده؟
مسمومیت در زاهدان تنها یکی از موارد متعدد در سال‌های اخیر است. پیش از این، در دانشگاه علوم پزشکی کاشان، پیدا شدن یک مارمولک در غذای دانشجویان باعث موجی از اعتراضات شد. مسئولان کاشان در آن زمان تأکید کردند که مسئولیت بر عهده پیمانکار است و از خود سلب مسئولیت کردند، اما افکار عمومی این توضیحات را نپذیرفت.
در سال تحصیلی گذشته، حداقل ۳۰۰ مورد مسمومیت دانشجویی در سطح کشور گزارش شده است. مسمومیت در زاهدان تنها یک نمونه جدید از این زنجیره است که در غیاب نظارت واقعی، همچنان ادامه دارد. اگر ساختارهای مدیریتی و نظارتی تغییر نکند، مسمومیت در زاهدان ممکن است به الگویی تکرارشونده در دانشگاه‌های کشور تبدیل شود.
نتیجه‌گیری
مسمومیت در زاهدان نشان‌دهنده یک بحران گسترده‌تر در زمینه کیفیت تغذیه دانشجویی در دانشگاه‌های ایران است. این حادثه، که به مسمومیت حداقل ۳۵ دانشجو منجر شد، بار دیگر ضعف در نظارت بر شرکت‌های پیمانکاری و عدم توجه به بهداشت غذایی در سلف‌سرویس‌های دانشگاه‌ها را به وضوح نمایان ساخت. در حالی که اقدامات فوری برای رفع این بحران صورت گرفت، نگرانی‌های جدی درباره تکرار چنین حوادثی در دیگر دانشگاه‌ها وجود دارد.
اعتراضات دانشجویان به‌حق، خواستار پاسخ‌گویی سریع و شفاف از سوی مسئولان است. در این راستا، نیاز به بازنگری جدی در سیاست‌های نظارتی، افزایش شفافیت در فرآیندهای تهیه غذا و تضمین سلامت دانشجویان بیش از پیش احساس می‌شود. اگر این چالش‌ها به سرعت مورد توجه قرار نگیرند، مسمومیت در زاهدان و حوادث مشابه، همچنان تهدیدی برای سلامت و امنیت دانشجویان خواهد بود.
