تعامل با غرب به معنای غرب‌گرایی نیست. این جمله‌ای است که آیت‌الله حبیب‌الله شعبانی موثقی، امام جمعه همدان، در خطبه‌های نماز جمعه خود به آن اشاره کرد. او تأکید کرد که انقلاب اسلامی یکی از مأموریت‌هایش مقابله با بیماری مزمن غرب‌زدگی بوده است. این موضوع به‌ویژه در شرایط کنونی و با توجه به تحولات سیاسی و اجتماعی اهمیت بیشتری پیدا کرده است.
غرب‌زدگی و تأثیرات آن
آیت‌الله شعبانی با اشاره به کتاب «غرب‌زدگی» جلال آل‌احمد، به توصیف وضعیت افرادی پرداخت که تحت تأثیر افکار و فرهنگ غرب قرار دارند. از زمان مشروطیت، دو جریان در جامعه ایران وجود داشته است: یک جریان غرب‌گرا و دیگری جریانی که به مقاومت و تحلیل عقلانی در برابر غرب می‌پردازد. این دو جریان همواره در تضاد با یکدیگر بوده‌اند و این تضاد در طول تاریخ کشور ادامه داشته است.
تجربه تاریخی ایران
امام جمعه همدان به تجربه رضاشاه اشاره کرد که تصور می‌کرد با ظاهری غربی می‌تواند کشور را توسعه دهد. این تفکر حتی پس از انقلاب اسلامی نیز وجود داشت و حضرت امام (ره) همواره بر مراقبت از غرب‌زده‌ها تأکید می‌کردند. این نگرش به وضوح نشان می‌دهد که برخی از افراد حتی از غربی‌ها نیز غربی‌ترند و تحلیل‌های آنها تحت تأثیر مظاهر غربی قرار دارد.
استفاده از نقاط مثبت غرب
شعبانی موثقی تأکید کرد که بر اساس نگرش امام خمینی (ره)، لازم است از نقاط مثبت غرب استفاده کرده و پیشرفت‌ها را بومی‌سازی کنیم. این نکته به ما یادآوری می‌کند که باید از تجربیات سایر کشورها بهره‌برداری کنیم، بدون آنکه هویت و اصول اسلامی خود را فراموش کنیم.
مدیریت اسلامی و بروکراسی
امام جمعه همدان همچنین به نظام بروکراسی اداری به‌عنوان یکی از مظاهر غرب‌زدگی اشاره کرد. او تأکید کرد که اگر روش‌های مدیریتی اسلامی متناسب با نظام ولایی طراحی کنیم، می‌توانیم از این بروکراسی نجات پیدا کنیم. این موضوع به‌ویژه در شرایط کنونی که مشکلات اقتصادی و اجتماعی در کشور وجود دارد، اهمیت ویژه‌ای دارد.
تعامل با غرب نباید به معنای غرب‌گرایی تلقی شود. این تعامل می‌تواند فرصتی برای بهره‌برداری از تجربیات مثبت و پیشرفت‌های علمی باشد، در حالی که باید هویت و اصول اسلامی خود را حفظ کنیم. با طراحی مدل‌های حکمرانی اسلامی، می‌توانیم به تمدن اسلامی دست یابیم و از مشکلات ناشی از نظام بروکراتیک پیچیده رهایی یابیم.
