خروج ایران از NPT، موضوعیست که از نخستین ساعات صبح امروز به داغترین بحث فضای مجازی بدل شده است. آیا ایران واقعاً تصمیم گرفته از معاهده جهانی منع گسترش سلاحهای هستهای (NPT) خارج شود؟ برخی کاربران با هیجان از تصویب طرح خروج ایران از NPT در مجلس نوشتند؛ اما واقعیت چیست؟ در ادامه، هم به ریشه این شایعه میپردازیم و هم بهزبان ساده توضیح میدهیم NPT چیست و چرا خروج از آن چنین بازتابی بههمراه دارد.
تکذیب قاطع تصویب خروج ایران از NPT در مجلس
فداحسین مالکی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، بهصراحت اعلام کرد که هیچ تصمیمی درباره خروج ایران از NPT در نشست امروز مجلس اتخاذ نشده است. او گفت فضای مجازی دچار موجی بیپایه شده و هیچ طرح یا لایحهای با این موضوع در دستور کار قرار نداشت.
طبق گفته این نماینده مجلس، جلسه امروز تنها به بررسی صلاحیت احسان مدنیزاده، گزینه پیشنهادی دولت برای تصدی وزارت امور اقتصادی و دارایی، اختصاص داشت و پس از رأی اعتماد نمایندگان، پایان جلسه علنی اعلام شد. بنابراین هرگونه ادعا درباره تصویب طرح خروج ایران از NPT بیاساس است.
پیشنهاد خروج ایران از NPT؛ ابزاری فشار یا واکنشی نمادین؟
با اینکه خبری از تصویب رسمی نیست، اما میثم ظهوریان، نماینده مشهد و کلات، روز گذشته اعلام کرد طرحی سهفوریتی برای خروج ایران از NPT به هیئترئیسه مجلس ارائه شده است. او با اشاره به ماده 10 این معاهده گفته است: «در صورت بروز شرایط فوقالعاده که منافع حیاتی کشور را تهدید کند، هر کشور عضو میتواند از این پیمان خارج شود.»
با این حال، این طرح هنوز نه اعلام وصول شده و نه در دستور کار رسمی مجلس قرار دارد. سخنان ظهوریان بیشتر بهعنوان یک موضعگیری سیاسی تلقی شده تا اقدامی اجرایی.
معاهده NPT چیست و چرا خروج ایران از آن تنشآفرین است؟
معاهده NPT (پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای) توافقی جهانی است که کشورهای عضو را متعهد میسازد از دستیابی به تسلیحات هستهای خودداری کرده و در مقابل، بهرهبرداری صلحآمیز از انرژی هستهای را گسترش دهند. ایران نیز از دههها پیش یکی از اعضای این معاهده بوده است.
خروج ایران از NPT به معنای کنار گذاشتن تعهدات بینالمللی در زمینه شفافسازی برنامه هستهای و توقف نظارتهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی خواهد بود؛ تصمیمی که میتواند موجی از واکنشهای منطقهای و جهانی را در پی داشته باشد. اگرچه چنین اقدامی تاکنون بهطور رسمی صورت نگرفته، اما تکرار این عبارت در فضای مجازی و رسانهها نشان میدهد که این احتمال تا چه اندازه حساس و استراتژیک تلقی میشود.