سامانه املاک و اسکان به‌عنوان ابزاری کلیدی برای شناسایی واحدهای مسکونی خالی، ثبت دقیق اطلاعات ملکی و مقابله با سوداگری، نقشی اساسی در بازگرداندن آرامش به بازار مسکن و اجرای سیاست‌های عادلانه دولت ایفا می‌کند.
شفاف‌سازی اطلاعات ملکی؛ گام نخست در ساماندهی بازار مسکن
یکی از مهم‌ترین مشکلات بازار مسکن در سال‌های اخیر، نبود داده‌های جامع و قابل‌اعتماد درباره وضعیت واحدهای مسکونی بوده است. در غیاب اطلاعات واقعی و به‌روز، بسیاری از مالکان خانه‌های خود را خالی نگه می‌داشتند یا با قیمت‌های غیرمنطقی به بازار عرضه می‌کردند. سامانه املاک و اسکان با جمع‌آوری اطلاعات دقیق درباره وضعیت سکونت، مالکیت و بهره‌برداری از املاک، به شفاف‌سازی در بازار کمک شایانی می‌کند.
این سامانه با ثبت دقیق این داده‌ها و به‌روزرسانی مستمر آن، مسیر را برای سیاست‌گذاری‌های هدفمند دولت هموار می‌سازد و از بروز قیمت‌سازی‌های کاذب و سوداگری جلوگیری می‌کند. شفافیت به‌عنوان نخستین شرط ساماندهی بازار، در سامانه املاک و اسکان محقق می‌شود و راه را برای اقدامات بعدی باز می‌کند.
اخذ مالیات از خانه‌های خالی؛ سدی در برابر احتکار و سوداگری
یکی از کلیدی‌ترین اهداف سامانه املاک و اسکان، شناسایی خانه‌های خالی و اخذ مالیات از آن‌هاست. در سال‌های گذشته، بخشی از بحران مسکن ناشی از احتکار خانه‌های خالی بود که مالکان با هدف افزایش قیمت یا حفظ ارزش دارایی، از عرضه آن‌ها به بازار خودداری می‌کردند. با استفاده از اطلاعات دقیق سامانه املاک و اسکان، سازمان امور مالیاتی قادر است به‌طور دقیق خانه‌های خالی را شناسایی و مالیات مشخصی را از مالکان اخذ کند.
این اقدام، علاوه بر تأمین منابع مالی برای دولت، باعث می‌شود مالکان انگیزه بیشتری برای ورود خانه‌های خالی به بازار پیدا کنند. کارشناسان اقتصادی تأکید دارند که این فرآیند باعث بازگرداندن حجم قابل توجهی از املاک به بازار و کاهش تنش‌های ناشی از کمبود مسکن خواهد شد.
اتصال سامانه املاک و اسکان به پایگاه‌های اطلاعاتی؛ تضمینی برای صحت و دقت داده‌ها
سامانه املاک و اسکان تنها یک سامانه ثبت اطلاعات ساده نیست، بلکه یک بستر هوشمند و متصل به سایر پایگاه‌های اطلاعاتی مهم کشور است. با اتصال سامانه املاک و اسکان به ثبت احوال، سامانه‌های بانکی، اطلاعات خانوار و دیگر پایگاه‌های مرتبط، امکان راستی‌آزمایی و تطبیق اطلاعات به‌صورت خودکار فراهم می‌شود.
این اتصال از ثبت اطلاعات نادرست یا ناقص توسط مالکان جلوگیری کرده و موجب شده است که دولت در تدوین سیاست‌های مسکن، به اطلاعات معتبر و واقعی دسترسی داشته باشد. همچنین الزام ثبت اطلاعات در این سامانه به‌عنوان شرط دریافت برخی خدمات دولتی، باعث افزایش مشارکت عمومی و جلوگیری از دورزدن قانون شده است.
سامانه املاک و اسکان؛ ابزاری برای سیاست‌گذاری هوشمند و پایدار
سامانه املاک و اسکان نه‌تنها ابزار شفافیت و نظارت است، بلکه به‌عنوان یک پلتفرم تحلیلی در سیاست‌گذاری مسکن نیز عمل می‌کند. کارشناسان معتقدند با داده‌های واقعی و تجمیع‌شده سامانه املاک و اسکان، دولت می‌تواند نیازسنجی دقیقی انجام دهد و طرح‌های حمایتی هدفمندی را برای ساخت مسکن جدید یا بهبود وضعیت اجاره‌نشینی اجرا کند. برای مثال، اطلاعات این سامانه می‌تواند به شناسایی مناطق با بیشترین تعداد خانه‌های خالی، تراکم جمعیتی و سطح قیمت‌ها کمک کند.
از سوی دیگر، این سامانه بستری برای توسعه برنامه‌های اجاره‌داری حرفه‌ای و حمایت از اقشار آسیب‌پذیر در بازار مسکن فراهم می‌کند. در نهایت، با اتکا به اطلاعات واقعی سامانه املاک و اسکان، می‌توان امیدوار بود که سیاست‌های مسکن از حالت حدسی و مقطعی خارج و به‌صورت علمی و پایدار اجرا شود.
نتیجه‌گیری
کارشناسان و نمایندگان مجلس تأکید دارند که تکمیل و به‌روزرسانی مستمر سامانه املاک و اسکان، ضرورتی راهبردی برای مقابله با سوداگری، تأمین مسکن و بازگرداندن آرامش به بازار است. بدون سامانه املاک و اسکان، هیچ‌گونه سیاست مؤثری نمی‌تواند در حوزه مسکن محقق شود و مشکلات ساختاری این بازار همچنان ادامه خواهد داشت.همچنین، تعامل مستمر بین دستگاه‌های اجرایی و افزایش آگاهی عمومی درباره اهمیت سامانه املاک و اسکان، نقش کلیدی در موفقیت این طرح ایفا خواهد کرد.
