علی لاریجانی، مشاور رهبر ایران، هشدار داد که در صورت حمله آمریکا یا اسرائیل به تأسیسات هستهای ایران، تهران ناچار خواهد شد مسیر تولید سلاح هستهای را در پیش بگیرد. این اظهارات در حالی مطرح میشود که تنشها میان ایران و غرب در رابطه با برنامه هستهای تهران به اوج خود رسیده است.
علی لاریجانی و تهدید هستهای ایران
علی لاریجانی در مصاحبهای با صدا و سیما گفت: “ایران توانایی ساخت سلاح هستهای را دارد، اما فتوای رهبر ایران این مسیر را منع کرده است. اگر فشارها ادامه پیدا کند، شرایط تغییر خواهد کرد.”
او تأکید کرد که تهدیدهای نظامی علیه ایران تنها باعث خواهد شد که افکار عمومی داخلی و تصمیمگیران سیاسی به سمت ساخت بمب اتمی سوق پیدا کنند. وی افزود که در صورت تشدید تهدیدات، تصمیمگیران کشور گزینههای جدیدی را مورد بررسی قرار خواهند داد که ممکن است شامل توسعه فناوری تسلیحات هستهای باشد.
پیامدهای احتمالی تغییر دکترین هستهای ایران
اظهارات علی لاریجانی نشان میدهد که در داخل ایران، برخی مقامات ارشد به تغییر دکترین هستهای و خروج از معاهده عدم اشاعه تسلیحات هستهای (NPT) فکر میکنند. چنین تغییری میتواند واکنشهای شدیدی از سوی جامعه بینالمللی به همراه داشته باشد، از جمله تشدید تحریمها و احتمال اقدام نظامی پیشگیرانه از سوی آمریکا یا اسرائیل.
تحلیلگران معتقدند که اگر ایران بهطور رسمی سیاست خود را در قبال سلاحهای هستهای تغییر دهد، این اقدام میتواند باعث افزایش بیثباتی در منطقه شود. همچنین کشورهای همسایه ممکن است برای مقابله با این تهدید احتمالی به دنبال توسعه تواناییهای دفاعی و هستهای خود بروند.
واکنشهای بینالمللی به اظهارات علی لاریجانی
اظهارات علی لاریجانی واکنشهای گستردهای را در سطح بینالمللی برانگیخته است. وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که هرگونه حرکت ایران به سمت تسلیحات هستهای “عبور از خط قرمز” محسوب خواهد شد. در همین حال، اسرائیل نیز هشدار داده که هرگونه تغییر در سیاستهای هستهای ایران با “واکنش قاطع” مواجه خواهد شد.
کارشناسان امنیتی در اروپا نیز هشدار دادهاند که چنین اقدامی میتواند مذاکرات هستهای را به بنبست بکشاند و امکان اعمال تحریمهای شدیدتر علیه ایران را افزایش دهد. برخی از مقامات اروپایی نیز پیشنهاد کردهاند که در صورت چنین تغییری، شورای امنیت سازمان ملل باید اقدامات فوری برای جلوگیری از این مسیر انجام دهد.
آینده برنامه هستهای ایران و نقش علی لاریجانی
با توجه به جایگاه علی لاریجانی بهعنوان یکی از چهرههای تأثیرگذار در سیاستهای کلان ایران، اظهارات اخیر او میتواند نشاندهنده تغییر احتمالی در موضع تهران باشد. در ماههای اخیر، برخی از مقامات نظامی و سیاسی ایران نیز بهطور ضمنی از لزوم تجدیدنظر در سیاستهای هستهای سخن گفتهاند.
به گفته برخی منابع داخلی، بحثهایی در سطح بالای حاکمیت در جریان است که آیا ایران باید در پاسخ به تهدیدهای خارجی، استراتژی هستهای خود را تغییر دهد یا همچنان به سیاست کنونی پایبند بماند.
برخی معتقدند که چنین تغییری میتواند به افزایش بازدارندگی ایران منجر شود، در حالی که دیگران هشدار میدهند که این اقدام ممکن است کشور را در معرض خطرات بزرگتری قرار دهد. حال باید دید که آیا این تهدیدات به اقدام عملی منجر خواهد شد یا صرفاً بخشی از استراتژی مذاکراتی ایران در برابر فشارهای غرب است.