دولت ترامپ تصمیم به قطع معافیت تحریمی عراق برای خرید برق از ایران گرفت. این تصمیم که در ۸ مارس اجرایی شد، بخشی از استراتژی فشار حداکثری ایالات متحده علیه ایران است. وزارت خارجه آمریکا بر عدم تمایل به کاهش فشارهای اقتصادی بر ایران تأکید کرده و از دولت عراق خواسته تا هرچه سریعتر وابستگی خود به منابع انرژی ایران را قطع کند.
قطع معافیت تحریمی عراق؛ بخشی از فشار حداکثری بر ایران
قطع معافیت تحریمی عراق بهعنوان یکی از آخرین اقدامات در راستای فشار اقتصادی ایالات متحده علیه ایران، بهشدت بر روابط ایران و عراق تأثیر خواهد گذاشت. این تصمیم در حالی اتخاذ شد که ایالات متحده تأکید دارد که هدف از آن، جلوگیری از کاهش فشارهای اقتصادی بر ایران است. طبق اظهارات وزارت خارجه آمریکا، این معافیتها بهعنوان ابزاری برای افزایش فشار بر ایران طراحی شده بود، تا علاوه بر محدود کردن برنامه هستهای، برنامههای موشکی بالستیک و حمایتهای ایران از گروههای تروریستی را نیز هدف قرار دهد.
واشنگتن بهطور واضح اعلام کرده که از بغداد میخواهد که وابستگی خود را به منابع انرژی ایران کاهش دهد و بهدنبال ایجاد فرصتهایی برای عراق در زمینه توسعه زیرساختهای انرژی از طریق همکاری با کشورهای دیگر است. قطع معافیت تحریمی عراق، بهطور مؤثری باعث میشود که این کشور به سمت تأمینکنندگان انرژی دیگر حرکت کند، امری که بر اقتصاد و سیاست داخلی عراق تأثیر مستقیم خواهد داشت.
آیا عراق قادر به جبران کمبود برق بدون ایران است؟
در حالی که واردات برق از ایران تنها حدود چهار درصد از نیاز برق عراق را تشکیل میدهد، این مسئله هنوز برای عراق یک چالش بزرگ است. عراق بهشدت به واردات انرژی از ایران وابسته است و به همین دلیل، قطع معافیت تحریمی عراق باعث ایجاد بحران انرژی در این کشور خواهد شد. بسیاری از مقامات عراقی پیشبینی میکنند که قطع واردات برق از ایران میتواند موجب ایجاد قطعیهای گسترده و بحران در بخشهای مختلف کشور شود.
عراق در تلاش است تا راهحلهایی برای کاهش این وابستگی پیدا کند. در این راستا، مذاکراتی با کشورهای دیگر مانند ترکیه و کشورهای عربی برای تأمین برق و انرژی انجام شده است. بهویژه اینکه در ماههای اخیر دولت عراق به دنبال توسعه پروژههای انرژیهای تجدیدپذیر بوده تا وابستگی به منابع انرژی ایران را کاهش دهد. با این حال، تا رسیدن به خودکفایی کامل در این زمینه، عراق همچنان با چالشهای بزرگی مواجه خواهد بود.
پاسخ ایران به فشارهای اقتصادی آمریکا
ایران بهطور رسمی به تصمیم ایالات متحده برای قطع معافیت تحریمی عراق واکنش نشان داده است. علی خامنهای، رهبر ایران، در یک سخنرانی رسمی بر موضع ایران در برابر فشارهای ایالات متحده تأکید کرد و گفت که ایران هیچگاه در برابر خواستههای واشنگتن تسلیم نخواهد شد. او افزود که ایالات متحده از مذاکرات برای حل مسائل بهعنوان ابزاری برای تحمیل اراده خود بر ایران استفاده میکند، در حالیکه ایران بهطور قاطعانه به خواستههای آمریکا پاسخ منفی داده است.
این پاسخها نشاندهنده سیاست مقاومت ایران در برابر فشارهای خارجی است که سعی دارند ایران را در موقعیت ضعف قرار دهند. بهویژه در زمینه انرژی، ایران همواره تأکید داشته که تحریمها نمیتوانند مانع از تأمین نیازهای داخلی کشور شوند و حتی در برخی موارد، ایران توانسته است با همکاری کشورهای دیگر، تحریمها را دور بزند.
واشنگتن و استراتژی فشار برای کنترل قیمتهای نفت
علاوه بر قطع معافیت تحریمی عراق، ایالات متحده در تلاش است تا صادرات نفت عراق را از طریق ترکیه از سر بگیرد. این تصمیم با هدف افزایش عرضه نفت در بازار جهانی و کاهش قیمتها اتخاذ شده است. افزایش عرضه نفت از عراق میتواند بهطور مستقیم بر بازار جهانی تأثیر بگذارد و در این راستا، فشار بیشتری بر ایران وارد میشود.
این استراتژی بخشی از برنامه گستردهتر ایالات متحده برای کاهش درآمدهای نفتی ایران و مهار برنامه هستهای این کشور است. واشنگتن امیدوار است که با افزایش عرضه نفت از عراق، بتواند قیمت نفت را در بازار جهانی کنترل کرده و بهاینترتیب از فشار اقتصادی بر ایران بکاهد. این رویکرد، علاوه بر تأثیرات اقتصادی، میتواند بر وضعیت سیاسی و امنیتی منطقه نیز تأثیر بگذارد، زیرا رقابت برای کنترل منابع انرژی به یک موضوع حیاتی تبدیل خواهد شد.
در نهایت، قطع معافیت تحریمی عراق بهعنوان بخشی از فشار اقتصادی بر ایران، تأثیرات گستردهای بر روابط بین دو کشور خواهد داشت و همچنین بهطور مستقیم بر وضعیت انرژی در عراق و سیاستهای اقتصادی آن تأثیر خواهد گذاشت.