مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، اعلام کرد که ایالات متحده اجازه نخواهد داد ایران در نیمکره غربی، از جمله ونزوئلا، پایگاه عملیاتی ایجاد کند. او هشدار داد که همکاریهای تهران و کاراکاس تهدیدی جدی برای امنیت منطقهای و منافع آمریکا محسوب میشود. به گفته او، دولت نیکولاس مادورو به ایران پیشنهاد داده که ونزوئلا را به پایگاه عملیاتی خود تبدیل کند، اما واشنگتن چنین اقدامی را غیرقابل قبول میداند.
نگرانی آمریکا از گسترش نفوذ ایران در ونزوئلا
ایالات متحده نسبت به افزایش حضور و نفوذ ایران در ونزوئلا ابراز نگرانی کرده است. به گفته مارکو روبیو، دولت ونزوئلا که روابط نزدیکی با تهران دارد، در حال فراهم کردن شرایطی است که میتواند به حضور گستردهتر ایران در آمریکای لاتین منجر شود.
مقامات آمریکایی هشدار دادهاند که همکاریهای ایران و ونزوئلا میتواند موازنه قدرت در منطقه را تغییر دهد. آنها بر این باورند که ایران از این همکاری برای توسعه نفوذ سیاسی و نظامی خود در نیمکره غربی استفاده میکند. دولت بایدن و همچنین تیم ترامپ هر دو معتقدند که تهران به دنبال ایجاد جای پایی در آمریکای لاتین است تا بتواند فشارهای اقتصادی و سیاسی ناشی از تحریمهای غرب را کاهش دهد.
علاوه بر این، نگرانیهایی در مورد تأثیر این روابط بر کشورهای همسایه ونزوئلا وجود دارد. واشنگتن هشدار داده که نزدیکی ونزوئلا به ایران ممکن است امنیت سایر کشورهای منطقه را به خطر بیندازد و به تقویت گروههای وابسته به تهران در این منطقه منجر شود.
ارتباط حزبالله و ایران در ونزوئلا
یکی از موضوعات مورد بحث در میان مقامات آمریکایی، حضور حزبالله لبنان و ارتباط آن با ایران است. گزارشهای اطلاعاتی نشان میدهند که این گروه در برخی مناطق پایگاههای آموزشی ایجاد کرده و از این طریق، تهران نفوذ خود را در منطقه تقویت میکند.
به گفته منابع امنیتی، حزبالله از مدتها پیش در این کشور فعالیت داشته و در بخشهایی مانند قاچاق مواد مخدر و پولشویی درگیر بوده است. آمریکا بر این باور است که ایران از طریق این گروه تلاش میکند زیرساختهای عملیاتی خود را در آمریکای لاتین گسترش دهد.
مقامات اسرائیلی نیز هشدار دادهاند که ایران و حزبالله میتوانند از خاک ونزوئلا برای تهدید منافع ایالات متحده و متحدانش استفاده کنند. گفته میشود که نیروهای حزبالله در حال آموزش نیروهای محلی هستند و این موضوع میتواند در آینده چالشهای امنیتی جدیدی برای منطقه ایجاد کند.
روابط اقتصادی و استراتژیک تهران و کاراکاس
روابط ایران و ونزوئلا در سالهای اخیر نهتنها به حوزههای سیاسی و نظامی محدود نشده، بلکه در بخش اقتصادی نیز گسترش چشمگیری داشته است. تحریمهای آمریکا علیه هر دو کشور باعث شده است که تهران و کاراکاس به یکدیگر نزدیکتر شوند و در زمینههای مختلفی همکاری کنند.
در دوران محمود احمدینژاد، رئیسجمهور پیشین ایران، همکاریهای اقتصادی با ونزوئلا به طور قابل توجهی افزایش یافت. از آن زمان تاکنون، ایران در پروژههای مختلفی از جمله صنایع نفت، پتروشیمی، ساختوساز و کشاورزی در ونزوئلا سرمایهگذاری کرده است.
در ژوئن ۲۰۲۴، توافقنامه همکاری ۲۰ ساله بین ایران و ونزوئلا نهایی شد. این توافق شامل همکاری در حوزههای انرژی، حملونقل، فناوری و تجارت است. علاوه بر این، در اسفند ۱۴۰۳، اولین نمایشگاه محصولات شرکتهای ایرانی در ونزوئلا برگزار شد که نشاندهنده تلاشهای ایران برای تقویت حضور اقتصادی خود در این کشور است.
موضعگیری آمریکا در برابر نقش ایران در ونزوئلا
واشنگتن بارها تأکید کرده که هرگز اجازه نخواهد داد ایران در نیمکره غربی پایگاه عملیاتی ایجاد کند. مارکو روبیو اعلام کرد که دولت مادورو با همکاری ایران در حال تقویت روابطی است که تهدیدی برای امنیت منطقهای محسوب میشود.
ایالات متحده این حکومت را یک رژیم قاچاق مواد مخدر میداند و بر این باور است که نهتنها به دنبال همکاری اقتصادی با ایران است، بلکه امکان ایجاد یک مرکز عملیات منطقهای برای تهران را نیز فراهم میکند.
علاوه بر این، آمریکا تأکید دارد که آینده این کشور باید توسط مردم آن و از طریق انتخابات دموکراتیک تعیین شود. کاخ سفید هشدار داده که هرگونه حمایت ایران از مادورو و تلاشهای تهران برای تثبیت حضور خود در این منطقه، با واکنش شدید واشنگتن مواجه خواهد شد.