گسل سبزواران بار دیگر با زلزلهای به بزرگی ۵.۱ ریشتر در منطقه بلوک استان کرمان، توجهها را به خود جلب کرد. این گسل فعال و پرخطر که از میان مناطق پرجمعیت جنوب استان عبور میکند، عامل اصلی این رخداد لرزهای شناخته شده است.
گسل سبزواران: خطری خاموش در دل جنوب
طبق اعلام مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، رومرکز زلزله اخیر در ناحیه غربی گسل سبزواران قرار داشته است؛ گسلی راستبر به طول بیش از ۱۷۵ کیلومتر که از مجاورت مناطق پرجمعیتی چون جیرفت، کهنوج و منوجان عبور میکند. این گسل در شمال به گسلههای فعال جبالبارز و گوک و در جنوب به سامانه گسل زندانمیناب متصل میشود؛ ترکیبی که یک خطر جدی لرزهای برای جنوب شرق کشور بهشمار میرود.
بر اساس بررسیهای لرزهای، جنبایی قطعهای از گسل سبزواران عامل وقوع زلزله ۵.۱ ریشتری اخیر بوده است. این گسل، پیشتر نیز بارها در ایجاد زمینلرزههای با بزرگای بالا نقش داشته و سکونت در نزدیکی آن همواره با ریسک بالایی همراه است.
بلوک؛ منطقهای لرزهخیز با سابقه هشداردهنده
منطقه بلوک، که زلزله اخیر در آن رخ داده، در سالهای گذشته چندین بار با زمینلرزههایی بین ۴.۵ تا ۴.۷ ریشتر مواجه بوده که خوشبختانه بدون خسارت جانی بودهاند.
با این حال، زلزلههای پیاپی در این منطقه نشانهای جدی از احتمال وقوع زلزلهای بزرگتر در آینده نزدیک است. نزدیکی بلوک به چندین گسل فعال از جمله گسلهای نایبند، کوهبنان، لکرکوه و گلباف این منطقه را در زمره مناطق با اولویت بالای مدیریت بحران قرار داده است.
آیا سازههای کرمان تاب گسل سبزواران را دارند؟
با توجه به شدت و تکرار زلزلهها در جنوب استان کرمان، کارشناسان بارها نسبت به نیاز فوری مقاومسازی ساختمانها هشدار دادهاند. وجود گسل سبزواران و دیگر گسلهای فعال در این منطقه، کرمان را در فهرست لرزهخیزترین استانهای کشور قرار داده است. فقدان زیرساخت مقاوم و ضعف در برنامههای پیشگیرانه ممکن است در صورت وقوع زمینلرزهای شدید، فاجعهای مشابه زلزله بم را تکرار کند.
کارشناسان تأکید میکنند که تنها راه کاهش خسارات ناشی از فعالیتهای گسلهایی مانند گسل سبزواران، شناسایی دقیق مناطق پرخطر، نوسازی و مقاومسازی سازهها، آموزش عمومی و آمادگی نهادهای امدادی است.