آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گزارش جدید خود از افزایش سطح اورانیوم غنیشده ایران خبر داده است. این تحول بار دیگر نگرانیهای بینالمللی را درباره برنامه هستهای تهران افزایش داده و واکنشهایی را از سوی آمریکا و اروپا به دنبال داشته است. همزمان، مقامات سیاسی و تحلیلگران نسبت به پیامدهای این وضعیت و آینده مذاکرات هستهای اظهار نظر کردهاند.
ترامپ و تأکید بر سیاست فشار حداکثری
برایان هیوز، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا، در واکنش به گزارش آژانس تأکید کرد که ترامپ اجازه نخواهد داد ایران به سلاح هستهای دست یابد و سیاست فشار حداکثری علیه تهران ادامه خواهد داشت. او هشدار داد که افزایش سطح اورانیوم غنیشده ایران بیپاسخ نخواهد ماند.
هیوز مدعی شد که ایران با ذخایر اورانیوم غنیشده خود به نقطهای رسیده که باید تحت فشار بیشتری قرار گیرد. او همچنین سیاستهای بایدن را عامل افزایش سطح اورانیوم ایران دانست و گفت که دولت ترامپ با خروج از برجام، برنامه هستهای ایران را کنترل کرده بود.
برخی تحلیلگران جمهوریخواه معتقدند که رویکرد نرم بایدن باعث شده تهران بدون نگرانی از تحریمها، به غنیسازی اورانیوم ادامه دهد. در مقابل، دولت بایدن اعلام کرده که مسیر دیپلماسی همچنان باز است و آماده تعامل درباره برنامه هستهای ایران و سطح اورانیوم غنیشده این کشور است.
واکنشهای بینالمللی به افزایش اورانیوم غنیشده
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، هشدار داد که اقدامات ایران در زمینه غنیسازی، وضعیت را پیچیدهتر کرده و امکان رسیدن به یک راهحل دیپلماتیک را دشوارتر ساخته است. او از تهران خواست که برای رفع این بحران، همکاری بیشتری با آژانس داشته و دسترسیهای گستردهتری را فراهم کند.
همزمان، کشورهای اروپایی نیز نگرانی خود را نسبت به افزایش سطح غنیسازی در ایران ابراز کردهاند. برخی مقامات اروپایی هشدار دادهاند که ادامه این روند ممکن است به بازگشت تحریمهای بینالمللی بر اساس مکانیسم ماشه منجر شود. به گفته تحلیلگران، این وضعیت میتواند در آینده نزدیک به تنشهای دیپلماتیک بیشتری بیانجامد.
از سوی دیگر، برخی کارشناسان معتقدند که کشورهای اروپایی در تلاشاند تا پیش از احتمال بازگشت ترامپ به قدرت، راهکاری برای محدود کردن برنامه هستهای ایران بیابند. آنها افزایش فعالیتهای غنیسازی را چالشی جدی برای دیپلماسی دانسته و معتقدند که این مسئله فشارهای بینالمللی بر ایران را افزایش داده است.
نقش روسیه در مدیریت بحران اورانیوم غنیشده ایران
برخی کارشناسان بر این باورند که نقش روسیه در تحولات اخیر مرتبط با اورانیوم غنیشده ایران قابلتوجه خواهد بود. دن شاپیرو، مقام ارشد دولت بایدن، در این زمینه گفت که دولت ترامپ ممکن است از روابط خود با مسکو برای تحت فشار قرار دادن ایران استفاده کند.
او تأکید کرد که همکاری احتمالی واشینگتن و مسکو میتواند بر وضعیت اورانیوم غنیشده ایران تأثیر بگذارد و مسیر مذاکرات هستهای را تغییر دهد. در عین حال، برخی تحلیلگران هشدار دادهاند که این نوع همکاری میتواند موجب تغییر در موازنه قدرت در خاورمیانه شده و بر آینده توافقات هستهای تأثیر منفی بگذارد.
برخی ناظران نیز معتقدند که روسیه به دلیل تحریمهای غرب علیه خود، ممکن است تمایلی به همکاری با آمریکا در زمینه اورانیوم غنیشده ایران نداشته باشد. این موضوع میتواند مسیر دیپلماسی را پیچیدهتر کند و گزینههای محدودی را برای مدیریت این بحران باقی بگذارد.
افزایش ذخایر اورانیوم غنیشده و آینده مذاکرات هستهای
افزایش سطح اورانیوم غنیشده ایران باعث شده که برخی کارشناسان بگویند تهران بیش از هر زمان دیگری به آستانه توانمندیهای هستهای نزدیک شده است. مایکل سینگ هشدار داده که اگر ایران سطح اورانیوم غنیشده خود را کاهش ندهد، فشارهای بینالمللی افزایش خواهد یافت.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز اعلام کرده که گزارش جامعتری درباره میزان اورانیوم غنیشده ایران منتشر خواهد شد و تأکید کرده که در صورت عبور از حد مجاز، ممکن است اقدامات سختتری علیه تهران اتخاذ شود.
منابع دیپلماتیک میگویند که مذاکرات آتی ایران و غرب به میزان اورانیوم غنیشده بستگی دارد. اگر تهران روند کنونی را ادامه دهد، احتمال افزایش تنشها وجود دارد، اما در صورت همکاری بیشتر، ممکن است زمینه توافق جدیدی فراهم شود.