در ادامه تنش‌های نظامی و انسانی میان روسیه و اوکراین، تازه‌ترین تحولات در میدان جنگ و پشت درهای مذاکرات حکایت از شدت یافتن بحران دارد. از یک‌سو، بزرگترین حمله پهپادی از ابتدای جنگ به غرب اوکراین انجام شده و از سوی دیگر، تبادل اسرا میان طرفین آغاز شده است؛ اقدامی که شاید روزنه‌ای برای تحرکات دیپلماتیک بیشتر باشد.
بزرگترین حمله پهپادی جنگ؛ هدف در غرب اوکراین
بر اساس بیانیه رسمی نیروی هوایی اوکراین، حمله شبانه روسیه یکی از شدیدترین و هدفمندترین حملات پهپادی از ابتدای جنگ تاکنون بوده است. این حمله عمدتاً پایگاه هوایی دوبنو را در غرب اوکراین، در فاصله حدود 60 کیلومتری از مرز لهستان، هدف قرار داد. به گفته یوری ایهنات، سخنگوی این نیرو، «ضربه اصلی به یکی از فرودگاه‌های عملیاتی وارد شده و چند اصابت مستقیم صورت گرفته است.»
این حمله، که با بیش از 479 پهپاد همراه بود، به واکنش سریع پدافند هوایی اوکراین انجامید که توانست 460 پهپاد را رهگیری و منهدم کند. همچنین 19 موشک از 20 موشک شلیک‌شده نیز با موفقیت سرنگون شدند. در پی این رویداد، ارتش لهستان نیز سامانه‌های دفاعی خود را فعال کرد تا از حریم هوایی کشور محافظت کند. به گفته مقامات لهستان، جت‌های نظامی این کشور به‌سرعت به حالت آماده‌باش درآمدند.
تبادل اسرا؛ گامی کوچک در میانه جنگ بزرگ
در حالی که هیچ نشانه‌ای از توافق نهایی برای پایان جنگ دیده نمی‌شود، روسیه و اوکراین نخستین مرحله از تبادل اسرا را با محوریت توافق‌های بشردوستانه استانبول آغاز کردند. در این تبادل، ده‌ها تن از اسیران جوان زیر 25 سال میان دو طرف جابجا شدند. بر اساس گفته‌های ولودیمیر زلنسکی، این فرایند در روزهای آینده در چند مرحله دیگر نیز ادامه خواهد یافت.
او تاکید کرد: «این روند بسیار پیچیده و حساس است، و ما برای بازگرداندن هر اسیر تا آخرین لحظه تلاش می‌کنیم.» اسیران اوکراینی آزادشده پس از ورود به کشور، با اتوبوس به یکی از بیمارستان‌های شمال اوکراین منتقل شدند، جایی که تحت معاینه پزشکی و حمایت‌های روانی و لجستیکی قرار گرفتند. خانواده‌های زیادی بیرون بیمارستان منتظر دریافت خبر از عزیزانشان بودند؛ برخی با در دست داشتن عکس و برخی دیگر با امیدی لرزان به یافتن نام فرزندانشان در فهرست آزادشدگان.
بازتاب بین‌المللی تحولات روسیه و اوکراین
تحولات اخیر میان روسیه و اوکراین، از جمله حمله پهپادی گسترده و تبادل اسرا، توجه گسترده‌ای در رسانه‌های بین‌المللی و نهادهای امنیتی به همراه داشته است. کشورهای عضو ناتو از افزایش خطرات ناشی از تشدید جنگ ابراز نگرانی کرده‌اند. تحلیلگران بر این باورند که با وجود شدت گرفتن درگیری‌ها، تبادل اسرا می‌تواند روزنه‌ای برای آغاز گفت‌وگوهای بیشتر باشد، اما فعلاً نشانه‌ای از عقب‌نشینی طرفین دیده نمی‌شود.
مقامات اروپایی با هشدار نسبت به تداوم جنگ، اعلام کرده‌اند که ادامه این وضعیت می‌تواند نه‌تنها امنیت منطقه بلکه زیرساخت‌های بشردوستانه را نیز در خطر قرار دهد. در همین راستا، سازمان‌های بین‌المللی از دو طرف خواسته‌اند که بر سر آتش‌بس موقت برای کمک به غیرنظامیان گفت‌وگو کنند. با این حال، هیچ‌یک از طرفین روسیه و اوکراین هنوز به چنین طرحی واکنش مثبت نشان نداده‌اند.
چشم‌انداز مبهم در بحران روسیه و اوکراین
با گذشت بیش از چهار سال از آغاز جنگ، بحران روسیه و اوکراین وارد مرحله‌ای تازه و پیچیده‌تر شده است. حملات پهپادی، بمباران‌های موشکی و تخریب زیرساخت‌های حیاتی همچنان ادامه دارد. هم‌زمان، اقدامات بشردوستانه‌ای مانند تبادل اسرا نشان می‌دهد که دو طرف در تلاش‌اند بخش‌هایی از بحران را کنترل کنند، اما فقدان توافق سیاسی جامع، مانعی جدی برای خروج از این بن‌بست محسوب می‌شود.
در این شرایط، نگرانی اصلی ناظران بین‌المللی، گسترش دامنه جنگ به خارج از مرزهای روسیه و اوکراین است. هم‌زمان با آماده‌باش نیروهای ناتو و افزایش بودجه‌های نظامی در کشورهای اروپایی، آینده این منازعه همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. با این حال، بسیاری معتقدند که بدون میانجی‌گری فعال و فشرده جامعه جهانی، جنگ روسیه و اوکراین وارد فاز فرسایشی و خطرناک‌تری خواهد شد.
