شعله‌های آتش در جنگل‌های آستارا تنها طبیعت را نسوزاندند، بلکه افکار عمومی را نیز شعله‌ور کردند؛ چه کسی مسئول است؟ آیا ماجرا فقط یک سهل‌انگاری ساده بود یا چیزی فراتر از آن؟ در این گزارش، جزئیات دقیق این حادثه و پشت‌پرده آن را بررسی می‌کنیم.
چگونه آتش‌سوزی آغاز شد؟
به گفته علیرضا قمی، رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری آستارا، حادثه زمانی آغاز شد که یکی از ساکنان مجاور جنگل بدون رعایت اصول ایمنی، اقدام به افروختن آتش در نزدیکی محدوده جنگلی کرده بود. گرمای زیاد هوا، خشکی شدید پوشش گیاهی و وزش باد شدید باعث شد شعله‌های آتش به‌سرعت گسترش پیدا کرده و وارد عمق جنگل شوند.
این آتش‌سوزی از ساعت 18 عصر روز چهارشنبه شروع شد و در کمتر از 15 دقیقه بیش از 200 مترمربع از جنگل را درگیر کرد. با گذشت 30 دقیقه، شعله‌ها با شدت بیشتری گسترش یافتند و منطقه‌ای به وسعت 2500 مترمربع را سوزاندند. محل دقیق آتش‌سوزی در جنگل‌های روستای شونان رود واقع شده بود که یکی از نقاط حساس و پرپوشش جنگل‌های آستارا محسوب می‌شود.
خسارات زیست‌محیطی و نابودی گونه‌های بومی
طبق گزارش رسمی اداره منابع طبیعی، در پی این آتش‌سوزی، 18 اصله نهال از گونه‌های بومی و خودرو جنگل‌های آستارا شامل سیاه ولیک، خرمالو، ازگیل و توسکا به‌طور کامل در آتش سوختند. این درختان که نقش مهمی در اکوسیستم منطقه دارند، نه‌تنها تولید اکسیژن و جذب دی‌اکسیدکربن را انجام می‌دهند، بلکه پناهگاه گونه‌های مختلف جانوری نیز هستند.
آتش‌سوزی باعث تخریب لایه‌های سطحی خاک و از بین رفتن ترکیبات آلی آن شده که موجب افزایش خطر فرسایش در آینده خواهد شد. این پوشش‌های آسیب‌دیده توانایی احیای طبیعی خود را به سختی به دست خواهند آورد و ممکن است بازسازی اکوسیستم طبیعی جنگل‌های آستارا تا چندین سال زمان ببرد.از سوی دیگر، افزایش تعداد حوادث مشابه طی سال‌های اخیر نشان‌دهنده شکنندگی بیشتر محیط طبیعی جنگل‌های آستارا در برابر تهدیدهای انسانی و اقلیمی است.
عملیات مهار آتش چگونه پیش رفت؟
بلافاصله پس از اعلام حریق، تیم‌های یگان حفاظت منابع طبیعی به همراه نیروهای محلی به محل حادثه اعزام شدند. عملیات اطفای حریق حدود 2 ساعت به طول انجامید و در ساعت 20 همان شب به مهار کامل انجامید.با وجود دشواری‌های دسترسی به محل آتش‌سوزی در جنگل‌های آستارا، نیروها با استفاده از ابزارهای دستی و کمک گرفتن از ساکنان منطقه توانستند شعله‌ها را کنترل کنند. نیروهای امدادی از تکنیک‌های محلی برای مهار آتش، از جمله ایجاد خط حائل و استفاده از شن و آب منطقه‌ای، بهره بردند.
قمی تأکید کرد که اگر واکنش به‌موقع صورت نمی‌گرفت، آتش می‌توانست به نواحی وسیع‌تری از جنگل‌های آستارا سرایت کند و خسارت بسیار بزرگ‌تری برجای بگذارد. علاوه بر این، پس از مهار آتش، منطقه برای جلوگیری از شعله‌ور شدن مجدد مورد پایش مستمر قرار گرفت.
جنگل‌های آستارا؛ گنجینه‌ای طبیعی که نیازمند مراقبت است
اداره منابع طبیعی آستارا با هشدار نسبت به آغاز فصل گرما و افزایش خطر آتش‌سوزی، از عموم مردم خواسته است در مناطق جنگلی از روشن کردن آتش به‌ویژه در مکان‌های بادخیز و خشک خودداری کنند. همچنین از گردشگران خواسته شده که در صورت نیاز به استفاده از آتش برای پخت‌وپز، حتماً پس از اتمام کار از خاموش بودن کامل شعله اطمینان حاصل کنند.
جنگل‌های آستارا نه‌تنها منابع زیستی ارزشمند برای استان گیلان محسوب می‌شوند، بلکه عامل حیاتی در تعادل اکولوژیکی، گردشگری پایدار و کاهش آلودگی هوای منطقه هستند. تخریب این منابع نه تنها به محیط‌زیست بلکه به معیشت بسیاری از ساکنان منطقه نیز لطمه وارد می‌کند.
اداره منابع طبیعی همچنین از مردم خواسته در صورت مشاهده هرگونه دود یا نشانه‌ای از آتش در جنگل‌های آستارا، با شماره اضطراری 1504 تماس گرفته و موضوع را به‌سرعت گزارش دهند. جلوگیری از فجایع مشابه نیازمند همکاری عمومی و افزایش آگاهی زیست‌محیطی شهروندان است.
