در یکی از سنگینترین ضربات امنیتی واردشده به ساختار اطلاعاتی ایران، سردار محمد کاظمی، رئیس سازمان اطلاعات سپاه پاسداران، در حمله موشکی منتسب به اسرائیل به شهادت رسید. این رخداد موجی از واکنشها و نگرانیها را در سطوح مختلف بهدنبال داشته است.
اصابت مستقیم به ساختمان اطلاعات؛ حملهای بیسابقه به قلب امنیت ایران
براساس گزارشها، بامداد روز یکشنبه 25 خرداد، چند فروند موشک نقطهزن به ساختمانی در شرق تهران اصابت کردند؛ ساختمانی که بعدها مشخص شد مقر اصلی سازمان اطلاعات سپاه پاسداران بوده است. منابع نزدیک به پرونده گفتهاند که این حمله با دقت اطلاعاتی بالا و احتمالا با کمک جاسوسی داخلی صورت گرفته است.
سطح تخریب بهگونهای گزارش شده که طبقات فوقانی ساختمان کاملاً فروریخته و تمام سامانههای ارتباطی داخلی از کار افتادهاند. این نخستینبار در تاریخ اخیر ایران است که یک مرکز کلیدی اطلاعاتی با این حجم از خسارت و تلفات مورد اصابت قرار میگیرد.
گزارشها حاکی از آن است که عملیات با استفاده از فناوری شناسایی پیشرفته و از فاصلهای دور انجام شده و نشانهای از نفوذ اطلاعاتی عمیق در ساختار حفاظتی ایران دارد. برخی تحلیلگران نیز این حمله را نماد تغییر تاکتیک اسرائیل در جنگ اطلاعاتی و ورود به مرحله جدیدی از نبردهای هدفمند میدانند.
محمد کاظمی؛ فرماندهی با نقشی فراتر از ریاست سازمان اطلاعات
سردار شهید محمد کاظمی تنها یک مدیر امنیتی نبود؛ او یکی از ستونهای فکری معماری امنیتی ایران بهویژه پس از سال 1388 بهشمار میرفت. محمد کاظمی در طراحی ساختار جدید اطلاعاتی سپاه، مقابله با پروژه نفوذ، جنگ نرم و فعالیتهای خرابکارانه در فضای مجازی نقش کلیدی ایفا کرد.
منابع نزدیک به سپاه میگویند که وی بارها در خنثیسازی عملیات جاسوسی خارجی، از جمله پروژههای مشترک موساد و سازمان سیا، مستقیماً نقش داشته و حتی در بازسازی سامانههای حفاظتی مراکز حساس نظامی، مسئول مستقیم بوده است. چهرهای که هرچند کمتر در رسانهها ظاهر شد، اما در تصمیمسازیهای کلان حضور فعال و مؤثر داشت.
واکنش ایران به ترور محمد کاظمی؛ پاسخ در راه است؟
ساعاتی پس از این ترور، سپاه پاسداران در بیانیهای رسمی اعلام کرد که این جنایت بیپاسخ نخواهد ماند و خون شهدا انگیزهای مضاعف برای پاسخ قاطع خواهد بود. این بیانیه دربرگیرنده هشدارهایی به اسرائیل بود که نشان میداد سطوح عملیاتی و اطلاعاتی ایران در حال آمادهسازی برای پاسخ هستند. تحلیلگران منطقهای نیز معتقدند که در روزهای آینده احتمال عملیاتهای تلافیجویانه از سوی ایران در جبهههای منطقهای مانند سوریه، لبنان یا حتی در قالب حملات سایبری وجود دارد.
برخی گمانهزنیها حاکی از آن است که دستور پاسخ مستقیم از سوی نهادهای عالیرتبه نظامی صادر شده و در مرحله طراحی عملیاتی قرار دارد. در همین راستا، منابع امنیتی تأیید کردهاند که سطح آمادهباش نیروهای هوافضا، پدافند و عملیات ویژه ارتقاء یافته و هدفگذاری برای پاسخ محدود به سطح نظامی نخواهد بود؛ بلکه احتمال دارد زیرساختهای اسرائیل در چندین حوزه بهصورت همزمان مورد هدف قرار گیرند.
حذف محمد کاظمی؛ خسارتی جبرانناپذیر برای ساختار امنیتی ایران
شهادت محمد کاظمی تنها از دست رفتن یک مقام بلندپایه نیست، بلکه حذف یکی از معدود چهرههایی است که در هر دو حوزه اطلاعاتی و حفاظتی تخصص عمیق داشت. او مسئول مستقیم بررسی و بازآرایی ساختار حفاظتی برنامههای هستهای، صنایع موشکی، سامانههای فرماندهی و مراکز فرماندهی اضطراری بود. گفته میشود که او طرحهایی در دست اجرا داشت که شامل ایمنسازی لایههای سوم و چهارم امنیت سایبری و نیز ایجاد شبکهای جدید برای مقابله با نفوذ چندلایه دشمنان بوده است.
شهادت وی بهمعنای ایجاد یک خلأ استراتژیک در رأس سلسلهمراتب اطلاعاتی ایران است. تحلیلگران میگویند که جایگزینی برای کاظمی در کوتاهمدت بهراحتی امکانپذیر نیست، چراکه او نهتنها در تصمیمگیریهای امنیتی، بلکه در سیاستگذاریهای اطلاعاتی در سطوح کلان، نقشی هماهنگکننده میان سپاه، وزارت اطلاعات، و ستاد کل نیروهای مسلح داشت. منابع آگاه نیز اذعان دارند که مدارک طبقهبندیشدهای که در اختیار او بوده، اکنون در بالاترین سطح حفاظت قرار گرفته و نهادهای امنیتی در حال بررسی احتمال لو رفتن برخی اطلاعات حیاتی هستند.